۱۳۸۸ مرداد ۱, پنجشنبه

سر گفتن با زنان

"و حکما میگویند بر سه کار اقدام ننماید مگر نادان:صحبت سلطان،چشیدن زهر به گمان و سر گفتن با زنان."(کلیله و دمنه)
این عبارتی است در باب شیر و گاو کلیله و دمنه نصرالله منشی از زبان کلیله به دمنه زمانیکه دمنه قصد نزدیک شدن به شیر سلطان جنگل را داشت و کلیله سعی میکرد او را از این کار بازدارد.
کلیله و دمنه یک اثر سمبلیک اجتماعی و از شاهکارهای ادبیات هند و ایران به شمار میرود و در باب اینکه چرا نصرالله منشی نام این اثر را کلیله و دمنه نهاد برای بنده جای بسی تامل است چرا که تنها دریک باب(شیروگاو) این دو شخصیت حضور دارند و البته باب دیگری است به نام بازجست کار دمنه که در هر دو باب کلیله نقش حاشیه ای دارد.
با اینحال قصد بنده پرداختن به موضوع عبارت بالاست.
بی تردید کلیله در این نصیحتی که به دمنه میکند تنها تاکیدش قسمت اول یعنی صحبت سلطان است چرا که این باب با محوریت موضوع پادشاه و رعیت و اینکه نزدیکی به پادشاه تا چه اندازه موجب خسران و ندامت میگردد است اما اتفاقا تاکید بنده هم قسمت آخر یعنی سر گفتن با زنان است.
البته در جامعه قرن ششم که زنان به واقع هم چندان مرتبه وجودی والایی نداشتند و میتوان گفت تنها ابزار بقای نسل به شمار میرفتند،نمیتوان انتظار داشت از آنها جز به بدی یاد شود و در کل هم هنرپیشه های اصلی کلیله و دمنه مردان و نرینگان هستند و زنان نقش کمرنگی در این اثر دارند جز در برخی حکایات حاشیه ای که زنان غالبا موجوداتی بودند که زیباییشان موجب فتنه و آشوب بین مردان و سستی بنیان خانواده است و البته همه جا زیبایی زنان در برابر سستی مردان گناهی نابخشودنی است!
اما در همین باب شیروگاو،که در مورد زنان اینگونه قضاوت شده،ما نقش مادر شیر سلطان را داریم که با درایت کامل باعث پایمال نشدن خون گاو شنزبه شد.
اما از تحلیل شخصیتهای زن کلیله و دمنه که بگذریم،گیرم که به واقع امر هم سر گفتن با زنان عملی ابلهانه باشد.آیا در همان جامعه هم کارهای ابلهانه تری وجود نداشته که نصرالله منشی این عمل را در زمره 3 کار ابلهانه آورده؟!!!
مسلما در این عبارت هیچ اشتباهی متوجه زنان نیست چرا که زنان بر حسب خوی و سرشتشان راز نگهدار نیستند و تنها مردی که این امر را نمیداند ابله است و مستوجب توبیخ!
با اینحال من عمل ابلهانه تری را پیشنهاد میکنم و شما هم اگر به ذهنتان رسید دریغ ننمایید:
زن عاقلی که به صحبت مرد جاهلی مبادرت ورزد.

۱ نظر:

درخور گفت...

سلام
از راهنمايي هاي شما ممنونم
در ضمن شما رو هم لينك كردم